Z listow O. Ernesta Gollego svd - Nemi

Nemi,31.05.1966r.     (List 20)

     Jak widzicie jestem już na wakacjach poza Nową Gwineą. Wyjechałem w niedzielę rano 22 maja. Wieczorem byłem w Sydney w Australii, gdzie zostałem aż do środy. Poszedłem tam do Polskiego Konsulatu, gdzie dowiedziałem się, że mam poczekać parę miesięcy, a może wtedy otrzymam wizę do Polski. W środę odleciałem z Sydney do Rzymu .Samolot miał przystanki w Darwin/Australia/, w Singapurze, w Kalkucie i  Karaczi /Indie/. Odlecieliśmy o 12.30 z Sydney, a następnego dnia w czwartek rano o 7.30 byliśmy w Rzymie. Lecieliśmy, licząc przystanki 25 godzin /czas rzymski jest 8 godzin w tyle od czasu w Sydney, to znaczy, że słońce w Australii wschodzi o 8 godzin wcześniej/.

W Rzymie pojechałem zaraz do domu Ojca Generała z naszego zgromadzenia, gdzie spotkałem dwóch współbraci z polskiej prowincji, których jeszcze znam z Pieniężna, a którzy teraz studiują na uniwersytecie w Rzymie. Dziwili się, że mnie znów zobaczyli, zwłaszcza z moją brodą. Przybyłem też zaraz tu do Nemi, ale bracia, którzy są tu w tercjacie byli w innym domu na rekolekcjach, dlatego udałem się z powrotem do naszego domu w Rzymie. W piątek byłem w Bazylice św. Piotra i załatwiłem bilet na dalszą podróż. W sobotę wróciłem do Nemi.

Nemi jest domem dokąd wszyscy młodzi ojcowie /7 lat po święceniach/ przyjeżdżają na 6 miesięcy nauki, a raczej aby zapoznać się ze wszystkimi nowymi prawdami oraz dekretami kościoła i soboru powszechnego. W sobotę wrócili ojcowie z rekolekcji, którzy są tu na kursie. Ojciec Bernard Holewa gdy mnie zobaczył, patrzył i nie rozpoznał mnie z powodu mojej brody, tak samo dwaj inni współbracia, którzy byli razem ze mną w Pieniężnie. Zostałem tu w czasie świąt Zesłania Ducha św. Wspominaliśmy stare czasy z Cisowej oraz Pieniężna. Ojciec Holewa niewiele się zmienił - jest tak jak dawniej pełen energii, optymizmu i ducha bożego. Opowiadał mi o swojej pracy w ciągu ostatnich 8 lat. Jestem pełen podziwu dla niego .Obecnie czeka na odpowiedź konsulatu - też czeka na wizę. Spędziłem tu także miłe chwile z ojcem Tyczką, który zawsze był jednym z moich najlepszych kolegów podczas studiów. Także  w Nemi jest lubiany przez wszystkich. Mówił mi o moim bracie Engelbercie, gdyż był jego przełożonym w Chludowie. Powiedział mi, że był on jednym z najlepszych kandydatów, których mieli w Chludowie, był przykładem dla wszystkich, wzorem zakonnika. Ojciec Tyczka jest przekonany, że obecnie Engelbert będąc w niebie nie zapomina o Chludowie. Podobno zgłasza się teraz wielu młodzieńców, którzy chcą zostać braćmi misyjnymi.

Jutro rano udaję się do Rzymu a potem o 13.50 lecę do Niemiec.       

                                                                                    St.Augustin,03.06.1066

Odleciałem z Rzymu z opóźnieniem. Lecieliśmy nad Szwajcarią. Szczyty gór były pokryte śniegiem, którego przez 5 lat nie widziałem. Było już po godzinie 5 gdy wylądowaliśmy w Dusseldorf. Pojechałem do St.Augustin. Mam tu niektóre sprawy do załatwienia, a potem będę odwiedzał krewnych i znajomych.

                                                                                            Nemi,04.12.1966r.   (List 231)

    Dalsza część mojego dziennika.

22.09 - moi współbracia z Nemi udali się na wycieczkę do Subiaco, gdzie św. Benedykt żył jako pustelnik, następnie do Tivoli - sławnych źródeł oraz Fraskati, gdzie popijali wino. Ja w tej wycieczce nie brałem udziału bo w tym dniu przyjechało do Rzymu  trzech współbraci z Polski, którzy byli w drodze do Nowej Gwinei. Spędziłem z nimi miłe chwile oglądając Wieczne Miasto i słuchając opowiadań o znajomych.

24.09 - zaczęliśmy trzecią część naszych 30-dniowych rekolekcji w Mondo Migliore. Jest to ośrodek stworzony przez o. Lombardiego oraz papieża Piusa XII. Celem jest stworzenie lepszego świata. Nasza grupa składa się z księży, sióstr zakonnych, braci zakonnych i ludzi świeckich. Nie wolno nam było milczeć. Wykłady trwały krótko, a potem musieliśmy na dany temat dyskutować. Nawet w przerwach musieliśmy roztrząsać podane tematy. Po tygodniu wspólnego omawiania problemów, wspólnej rekreacji i modlitwy byliśmy zgraną grupą, przekonani, że w przyszłości nie powinniśmy żyć zapatrzeni w siebie, ale powinniśmy być aktywnymi członkami wspólnoty Chrystusowej.

02.10 - oglądaliśmy film o pewnym mężczyźnie, który prawie całe życie spędził w więzieniu. Dla zabicia czasu zaczął zajmować się kanarkami i stał się w ten sposób specjalistą od chorób ptaków.

03.10 - zaczęliśmy dwutygodniowe wykłady dotyczące teologii moralnej. Dziwiliśmy się, że teologowie patrzą teraz inaczej na wiele problemów ludzkich. A więc i my możemy być teraz łagodniejsi i bardziej ludzcy.

06.10 - byliśmy w Asyżu, w miejscu działania św. Franciszka. Oby Kościół dzisiejszy miał znów takiego świętego.

12.10 - byliśmy na audiencji u Ojca św. w bazylice św. Piotra. Było nas chyba 20 tys. ze wszystkich stron świata. Przy takiej okazji można zobaczyć jak wielki jest nasz Kościół.

17.10 - wykłady rozpoczął sławny profesor Goldbrunner. Razem z nim roztrząsaliśmy problemy katechetyki, teologii pastoralnej i psychologii. Nadziwić się nie mogłem, że w ostatnich czasach tak wiele się zmieniło w światopoglądzie katolickim.

20.10 - przybyło czterech nowych współbraci udających się do Nowej Gwinei. Dołączyli do pozostałych. Przez pół roku będą się uczyli języka angielskiego w Australii, a potem zaczną pracować w Nowej Gwinei. Będzie to wielka pomoc dla nas już tam pracujących.

23.10. - niedziela misyjna. Przybył tu kardynał Agagianin, który jest najwyższym przełożonym wszystkich przedsięwzięć misyjnych kościoła. Odprawił w naszym kościele uroczystą mszę św.. Dziękował nam też za naszą pracę, życzył dalszych powodzeń. Byli tu wtedy ci czterej bracia z Polski oraz dwaj inni w drodze do Ghany. Z nimi rozmawiał po rosyjsku i cieszył się bardzo, że Polska włączyła się w to wielkie dzieło misyjne.

W święto Wszystkich Świętych pojechaliśmy na sławny cmentarz rzymski Campo Verano. Na tym cmentarzu stoją wielkie, piętrowe gmachy. Grzebie się tu zmarłych w grubych ścianach. W tym dniu cały cmentarz był pięknie ozdobiony kwiatami i światłami

03.11 - byłem w EUR. Jest to przedmieście Rzymu, które Mussolini zaczął budować zupełnie w nowoczesnym stylu. Jest to ogromna różnica między starym Rzymem, a tym przedmieściem. W EUR dbają przede wszystkim o czystość.

08.11 - poszedłem na przechadzkę w pola. Rolnicy zwozili resztę zbiorów, zapach nowo zaoranej ziemi przypomniał mi moje młode lata w domu.

Potem mieliśmy jeszcze wykłady innych wybitnych profesorów o nowoczesnej filozofii, teologii pastoralnej i o psychologii. Przede wszystkim wykłady sławnego na cały świat profesora ks. Haringa o tym jak kapłan powinien zachować się w konfesjonale, Jego wykłady były bardzo wartościowe. Jedna pani profesor z Filipin zwracała nam uwagę na to, by starać się zrozumieć ludzi w niektórych sytuacjach życiowych np. zdarza się, że miłość przechodzi w nienawiść z powodu konieczności rozłączenia się.

                                                                                                       08.12.1966

15.11 – byliśmy dwoma małymi autobusami we Viterbo gdzie  w średniowieczu mieszkali także papieże. Można tam jeszcze zobaczyć wielką salę gdzie przez 33 miesiące obradowali kardynałowie nie mogąc dojść do porozumienia przy wyborze papieża. Mieszkańcy rozebrali im dach i zabarykadowali drzwi, pomagając im w ten sposób w podjęciu decyzji. Z Viterbo pojechaliśmy do Orvieto. Jest tam wielka bazylika na cześć Krwi Pańskiej. Cała  fasada to tylko mozaika i  reliefy.

17.11 – byłem na godzinnej pogadance u Ojca Generała. Opowiadałem mu o pracy misyjnej na Nowej Gwinei, o jej trudnościach i co by można było zmienić. Rozumiał mnie dobrze bo sam był misjonarzem. Podczas ostatniego soboru był znaną osobistością. Często przemawiał w auli soborowej. Był także jedynym, który otrzymał ogromna ilość głosów, gdy wybierano członków do poszczególnych komisji. Został przewodniczącym komisji do spraw misyjnych i w ten sposób oddał wielkie usługi kościołowi wskrzeszając ducha misyjnego u niejednego biskupa. Miał dla nas parę wykładów na temat dekretu o misyjnej czynności kościoła.

Przed dwoma tygodniami mieliśmy tu  komisję planującą czytanie lekcji i ewangelii  podczas mszy św. na okres trzech lat.

21.11 – wieczorem ucztowałem w moim pokoju razem z dwoma współbraćmi z Polski,  których znam z czasów moich studiów, a którzy przybyli tutaj w drodze do Ghany. Okazją był dzień ślubu mojej siostry w domu. Bardzo chciałem być w tym dniu z moimi bliskimi, ale mi się nie udało. Siedzieliśmy więc tu w Nemi  i wspominaliśmy dawne czasy. Czasem miałem trudności wysławiania się po polsku, gdyż w ciągu ostatnich lat nie miałem okazji rozmawiania po polsku.

27.11. – niedziela. Był to pogodny dzień. Jeden współbrat z Ameryki zabrał nas samochodem nad morze do Anzino i Nettuno. Chociaż woda była zimna jednak na plaży byli ludzie korzystający z promieni słońca. Byliśmy w domu, gdzie morderca zaatakował Marię Goretti oraz w kościele gdzie spoczywają jej zwłoki . Wielu ludzi przychodziło, żeby się pomodlić do tej świętej. W Nettuno zobaczyliśmy amerykański cmentarz wojskowy. Nie liczyłem grobów, ale jest ich tam chyba dziesiątki tysięcy. W tej bowiem okolicy wylądowały siły aliantów na brzeg chcąc zaatakować siły hitlerowskie, które były jednak na to przygotowane. Walka trwała parę tygodni. Słyszałem, że ponad 70 tysięcy żołnierzy amerykańskich straciło życie, nie licząc polskich, angielskich, francuskich.

W zeszłym tygodniu mieliśmy 6 wykładów o sprawach finansowych. Pieniądz jest wielkim czynnikiem w życiu człowieka nie wyłączając misjonarza. Jest dobrze, że słyszymy coś o tym od specjalistów. Każdy grosz  ma dla nas dużą wartość  i nie powinno się go niepotrzebnie wydawać.

W ostatni czwartek byłem znów w mieście. Przy okazji poszedłem do Zamku Anioła. Był on aż do utraty państwa kościelnego twierdzą obronną papieży. Jest to rzeczywiście coś ogromnego. Jest tam teraz muzeum, gdzie można zobaczyć różne rzeczy: miecze, miotacze kamieni, armaty..... Myślałem sobie jak to dobrze, że papież nie jest już  monarchą wielkiego państwa, i nie potrzebuje bezpośrednio być wmieszanym w walki. Chrystus posłał swoich apostołów i ich następców by głosili pokój , a nie wojnę.

Z okazji świąt Bożego Narodzenia jako uczeń Chrystusa życzę Wam pokoju i złączenia się z Chrystusem. Niech On przyjdzie do Was i z Wami zostanie przez cały Nowy Rok 1967.